Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Pssst! Het grote weetjes en niet weetjesboek over psychische ... euh ... je weet wel: Lespakket
Dit pakket werd ontwikkeld bij het boek Pssst! Het grote weetjes en niet weetjesboek over psychische ... euh ... je weet wel.
In het lespakket komen volgende onderwerpen aan bod:
- Wat betekent psyche?
- Vertel je altijd eerlijk hoe je je voelt? …
Downloadbaar lesmateriaal (16)Leerkracht -
Superdivers onderwijs: Lesmateriaal
De Vlaamse klassen worden steeds diverser. De Antwerp School of Education werkt actief rond superdiversiteit in het onderwijs. Masterstudenten die de Academische Lerarenopleiding (ALO) volgen, werken projecten uit rond uiteenlopende thema’s …
Downloadbaar lesmateriaal (11) -
Trefpunt Odi: Culturele diversiteit en hulpverlening
Trefpunt Odi streeft naar een toegankelijke en cultuursensitieve hulpverlening.
Aan de hand van tien thema’s geeft Trefpunt Odi antwoorden op vragen zoals:
- Wat is cultuursensitieve zorg?
- Waar kan je terecht als slachtoffer van …
Website (7)Leerkracht -
Mentaal welzijn: Leesopdracht en reflectie
Vragen bij de informatieve teksten (getuigenis + interview) over mentaal welzijn uit het tijdschrift Don Bosco magazine. Er zijn ook vragen voor een reflectie rond mentaal welzijn bij jongeren voorzien.
Downloadbaar lesmateriaal (5) -
Leef! Rood: Werkboek over verbindende communicatie
De methode Leef! is gebaseerd op Verbindende Communicatie. Leerlingen leren om op een bewuste, respectvolle manier te communiceren.
DOELSTELLINGEN
Het werkboek geeft de leerlingen inspiratie om:- bewuste keuzes te maken
- goed voor …
Fysiek materiaal (3) -
Is dat RAAR?: Bordspel rond mentaal welzijn, beperkingen en diversiteit
Mentale kwetsbaarheid en beperkingen zijn thema's die niet makkelijk bespreekbaar gemaakt worden, en waar stigmatiserend op gereageerd kan worden. Het eigenwijze bordspel Is dat RAAR? helpt deze barrières doorbreken. …
Fysiek materiaal (3) -
EDUbox Gezondheid: Lespakket
Wie ziek is, hoeft zich in ons land doorgaans geen grote zorgen te maken. Een bezoek aan de huisarts is gemakkelijk en betaalbaar. Dat is niet overal in de wereld zo. Gakkezondheidszorgsystemen vergen veel geld en energie en zijn overal anders. …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Smartphoneverslaving: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over smartphoneverslaving, samen met meer context en concrete lestips. De smartphone wordt steeds belangrijker en belangrijker voor jongeren. Een derde geeft zelf toe dat ze verslaafd zijn. …
Video -
Geestelijke gezondheid: Kringgesprek
Presentatie gemaakt in Canva.
A.d.h.v. de presentatie kan je een kringgesprek houden over de week van de geestelijke gezondheid.
De les is gebaseerd op Take off: Lessenpakket
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
EDUbox Gezondheid: Interactieve video
De interactieve video over gezondheidszorg is bestemd voor leerlingen uit het secundair onderwijs. Zij kunnen deze les individueel en op een moment naar keuze volgen. Wetenschapsjournalist Koen Wauters neemt de leerlingen mee op …
Interactieve oefening -
Gek van mezelf: Het mentale gezondheidsspel
Praten helpt! Helaas ligt de drempel om een gesprek over mentale gezondheid te beginnen vaak heel hoog.
Gek van mezelf is een kaartenspel uitgebracht door auteur en documentairemaker Alwin Ritstier, die vooral bekend is voor zijn Youtubekanaal Vet …
Fysiek materiaal -
Racisme en discriminatie om liefde en geloof: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over racisme en discriminatie om liefde en geloof, samen met meer context en concrete lestips. Discriminatie om huidskleur, geloof of liefdesvoorkeur, het blijft een harde realiteit voor velen …
Video