Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Geluksdriehoek: Lespakket
Uit welke bouwstenen bestaat geluk? Kan ik mijn geluksgevoel beïnvloeden? Kan ik verdrietig en tegelijkertijd toch ook gelukkig zijn? Hoe geef ik op een laagdrempelige (en leuke) manier les over het thema? Deze en nog vele andere vragen komen …
Downloadbaar lesmateriaal (15) -
16 to live by: Handvaten voor een gelukkig en zinvol leven
In dit leermiddel vind je tools voor zelfbewustwording, handvaten voor een gelukkig en zinvol leven. Naast de 16 kaarten en de 16 dagen uitdaging, vind je ook een gids voor de leerkrachten terug met opdrachten voor je leerlingen.
De auteursrechten van …
Downloadbaar lesmateriaal (8)Organisatie, firma, vzw -
Gezonde School
Een gezonde school? Dat kan over heel wat gaan: voeding, beweging, mentaal welbevinden, tabak … Een hele boterham. Maar je kan niet alles tegelijk doen natuurlijk. Gezonde School zet je op weg.
Wat is Gezonde School?
Gezonde School is een aanpak …
Website (6) -
Mindfulness op school, goed voor leerling en leraar
Druk druk druk. Is dat je standaardantwoord op de vraag ‘Hoe is ‘t?’ En hollen ook je leerlingen zichzelf voorbij? Mindfulness op school leert kleuters, leerlingen en leraren om aandacht te hebben voor hun eigen welbevinden. …
Video (6) -
Mentaal welbevinden in de klas
Wist je dat een goede klassfeer meer is dan enkel grappen en grollen? Het Vlaams Instituut Gezond Leven tipt werkvormen voor in de klas:
Voor het lager onderwijs:- Verbindende rituelen,
- Geheime rak’kers,
- Bedankt, …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Misverstanden over mindfulness rechtgezet
In deze video bespreekt professor Filip Raes wat Mindfulness is en wat het mogelijke nut ervan is. Hij scheidt zin en onzin over Mindfulness, wat interessante achtergrondinformatie is als je het in je onderwijs wil binnen brengen.
VideoLeerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Angst voor de schoolpoort: Een informatieve site over schoolweigering
Schoolweigering, een vorm van schoolafwezigheden, is moeilijk uit te leggen aan ouders, jongeren, leeftijdsgenoten, leerkrachten en vele anderen.
Op deze website vind je een animatiefilm (in het Nederlands, Frans, Engels, Arabisch, Turks en …
WebsiteLeerkracht, Pedagogisch begeleider, … -
Mindfulness: Workshop
Tijdens een workshop mindfulness ontdekken de deelnemers wat het betekent om mindful in het leven te staan. Mindfulness is een ademhalings- en bewustzijnstechniek die zijn oorsprong vindt in het Oosten en via verschillende leraren de …
tot
Nascholing of activiteit -
KrachtKlap: Instagrampagina weerbaarheid en mentale gezondheid
Op deze Instagram worden tips om in jouw klas op een warme manier in te zetten op de veerkracht en het mentaal welzijn van leerlingen.
WebsiteLeerkracht -
Zelfmoordpreventie: Vormingen
Onze vormingen richten zich tot alle sleutelfiguren die vaak in contact komen met leerlingen en studenten die (mogelijks) aan zelfmoord denken.
We gaan in op volgende vragen:
- Hoe kunnen we zelfmoord begrijpen?
- Hoe kunnen we zelfmoord …
Nascholing of activiteit -
Ik wil mijn werk maken over zelfdoding: Folder
Deze folder is bedoeld voor leerlingen/studenten en leerkrachten/docenten die een taak of opdracht willen (laten) maken over zelfdoding. Er worden enkele aandachtspunten toegelicht.
Fysiek materiaal -
PXL Appwel - nu ook voor basisscholen
PXL Appwel is een ideaal hulpmiddel voor scholen om het schoolwelbevinden van leerlingen systematisch op te volgen. Het is sinds 2018 een app en website om het schoolwelbevinden van jongeren te meten en te verhogen. Op dit moment werken we samen met …
WebsiteLeerkracht