Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Artificiële intelligentie: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over artificiële intelligentie. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de …
Video -
Feitencheckers: Lespakket
Niet alle informatie die online verschijnt klopt altijd, of is even betrouwbaar. Wat is desinformatie? Hoe herken je het? Wat zijn betrouwbare bronnen? Hoe werken sociale media algoritmes? Hoe leer je berichten en beelden factchecken? Met het …
Downloadbaar lesmateriaal -
Mediawijze tips voor leerkrachten: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over mediawijsheid, samen met meer context en concrete lestips. In deze collectie kun je fragmenten vinden uit de interactieve video die het Vlaams kenniscentrum voor mediawijsheid, …
Video -
Wat is fake news?: Jasmijn Post legt uit
Jasmijn Post, journalist bij BRUZZ, omschrijft filter bubble als: 'fake news is nieuws dat er uitziet als echt nieuws maar eigenlijk nepnieuws is'. In dit filmpje in de reeks Moeilijke dingen makkelijk uitgelegd legt ze het in één …
Video -
Tien antwoorden voor ouders van kinderen die online actief zijn
Nog voor ze de basisschool verlaten, worden kinderen vaak online actief en worden ze geconfronteerd met problemen zoals het online delen van gevoelige informatie, oplichting, nepnieuws, cyberpesten, gevaarlijke challenges... Volwassenen …
Downloadbaar lesmateriaal -
Waarom elke leraar over fake news moet lesgeven
‘Fake news is overal, en jongeren trappen er met open ogen in’. Klopt dat? En wat kan jij als leraar doen? Annelore Deprez (UGent en Arteveldehogeschool) verklaart de opkomst van fake news en vertelt hoe jij je leerlingen kritisch …
Artikel (3) -
Vijftien jaar Facebook: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over Facebook, samen met meer context en concrete lestips.
Deze collectie werd aangemaakt voor de KLAAR-aflevering Vijftien jaar Facebook. De collectie licht toe hoe Facebook gegroeid is, …
Video -
De aprilvissers: Omgaan met fake news
De Aprilvissers is het resultaat van de gelijknamige campagne rond fake news door LINC vzw. Via een collectieve aprilvis/nepnieuwsbericht van 221 Vlaamse bibliotheken, werden mensen naar de website geleid.
Op de website vind je een test om je …
Website (23) -
De strijd om de waarheid: Over nepnieuws en desinformatie in de digitale mediawereld
De term fake news is niet meer uit de dagelijkse mediaberichtgeving weg te denken. Daarom willen de auteurs van de tekst De strijd om de waarheid genuanceerde en doelgerichte aanbevelingen formuleren die (online)desinformatie tegengaan, zonder aan de …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Fake news: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over fake news, samen met meer context en concrete lestips. Wat is fake news? Hoe kan ik het herkennen? Kunnen we het de wereld uithelpen? En wat zijn deepfakes? Deze collectie werd …
Video (4)