Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Is dat echt zo: Herken jij een echt nepbericht?
Verzonnen berichten, video’s die zijn bewerkt en cijfers die niet kloppen. Vraag jij jezelf wel eens af of iets echt zo is? Deze site laat zien hoe nepnieuws werkt en hoe je het kan herkennen.
Isdatechtzo.nl is ontwikkeld door het Netwerk …
WebsiteNieuwLeerkracht, Ander -
Huis van Erasmus: Lessen burgerschap
Huis van Erasmus, is een groep van vrijwilligers, die het gedachtegoed, de ideeën en idealen van Erasmus voor een vreedzame en verdraagzame samenleving wil uitdragen door een concrete, eigentijdse invulling aan het gedachtegoed van Erasmus te …
WebsiteLeerkracht, Ander -
Propaganda Guide: Test
Op deze website kunnen leerlingen aan de hand van een test van tien vragen bepalen of een boodschap propaganda of informatie is.
WebsiteLeerkracht, Ander -
belux.edmo: Monitoring desinformatie in België en Luxemburg
Disinfocheck is een platform waar verschillende organisaties uit België en Luxemburg factchecks verzamelen en waar je bij de tools enkele video's kan vinden hoe je bepaalde berichtgeving kan verifiëren.
In de toekomst wil het platform ook …
WebsiteLeerkracht, Ander -
De Facto: Impact van desinformatie op onderwijs
Op basis van cognitieve wetenschappen voorziet De Facto achtergrondkennis over de werking van ons brein. Wie vinden mensen geloofwaardig? Waarom staan we zeer kritisch tegenover sommige info en aanvaarden we andere info zonder er verder over na te …
WebsiteLeerkracht -
Methode M: Maatschappijleer voor het beroepsonderwijs in Nederland
Methode M is een betalende methode voor Maatschappijleer voor het beroepsonderwijs in Nederland.
De keuzeopdrachten kan je gratis raadplegen. Deze keuzeopdrachten bevatten artikels en filmpjes over heel actuele onderwerpen waarover de leerlingen dan …
Website (3)Leerkracht, Ander -
Gestolen grootmoeder: Broodjeaapverhalen
Artikelen en nieuws over broodjeaapverhalen, geruchten, hoaxes, mediahypes en andere sterke verhalen. Gruwelijke en grappige, serieuze en onbenullige. Verhalen die de vraag oproepen: kan dit echt waar zijn?
De auteur probeert te achterhalen wat er …
Website (4)Leerkracht, Ander -
Ontmaskerd: Lespakket fake news
Website met een lessenpakket over fake news, genaamd Ontmaskerd. Het lespakket werd gemaakt in het kader van een bachelorproef voor de lerarenopleiding.
In zes delen verdiepen de leerlingen zich in de verschillende aspecten van fake news. Ze gaan …
Website (15)Student (lerarenopleiding) -
Factcheck.Vlaanderen: Het staat op het net, maar klopt het wel?
De website wil weerwerk bieden tegen online desinformatie. Het platform gebruikt artificiële intelligentie om bronnen van desinformatie en polarisatie op te sporen.
Voor dit project werken het persagentschap Belga, Textgain, Tree …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Mind over media: Hoe worden we beïnvloed?
Kritisch denken over propaganda en begrijpen wat de doelstellingen ervan zijn, zijn cruciaal voor het burgerschap in de eenentwintigste eeuw. Door de discussie over hedendaagse propaganda aan te gaan, worden we uitgedaagd om na te denken …
Website (3)Systeembeheerder -
Slecht nieuws: Nepnieuws ontmaskeren
Een online game die mensen wil inenten tegen nepnieuws.
Slecht Nieuws is een eenvoudig spelletje waarbij je steeds kiest tussen twee opties in je queeste naar een succesvol nepnieuws-imperium. Je keuzes hebben effect op je aantal twittervolgers en …
Website (11)School/onderwijs -
Klimaatschimmel: Handboek bij klimaatverwarring
Klimaatschimmel is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor niet alledaagse lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
De nadruk ligt op …
Website (3)