Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Is dat echt zo: Herken jij een echt nepbericht?
Verzonnen berichten, video’s die zijn bewerkt en cijfers die niet kloppen. Vraag jij jezelf wel eens af of iets echt zo is? Deze site laat zien hoe nepnieuws werkt en hoe je het kan herkennen.
Isdatechtzo.nl is ontwikkeld door het Netwerk …
WebsiteNieuwLeerkracht, Ander -
Bad News: Game over desinformatie
In Bad News kruip je in de huid van een nepnieuwsmaker. Je mag alle schijn van ethiek laten vallen en in plaats daarvan het pad van een echte mediamagnaat zonder geweten volgen. Hou wel een oog op je volgers en geloofwaardigheidsmeters. Aan jou de …
Interactieve oefeningLeerkracht, Ander -
Complottheorieën en fake news: Kate-gate
De pagina zet leerlingen aan het zoeken naar informatie over de intussen berucht foto die Kate Middleton verspreid heeft naar aanleiding van moederdag. De foto bleek gefotoshopt, wat aanleiding gaf voor de meest waanzinnige …
Interactieve oefeningLeerkracht -
Nepnieuws: Invulblad bij EDUbox Nepnieuws
Invuldocument bij EDUbox Nepnieuws: Lespakket. De leerlingen doorlopen de EDUbox klassikaal of individueel en vullen ondertussen het document in.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Desinformatie: Webquest
Een webquest i.v.m. desinformatie. De leerlingen gaan op zoek naar nepnieuws, leren factchecken en doen zelf een factcheck.
Interactieve oefening (4)Leerkracht -
Persvrijheid: Actualiteitsopdracht
De leerlingen gaan na hoe het gesteld is met persvrijheid in de wereld (ze krijgen een website aangereikt en moeten daar zelf de nodige informatie opzoeken adhv een wereldkaart). Ze krijgen ook een meningsvraag en woorden als 'censuur' en …
Interactieve oefeningLeerkracht -
Wonderkamer van de WAARHEID: Lespakket
Het GUM biedt een nieuwe tijdelijke tentoonstelling aan: Wonderkamer van de WAARHEID, een tentoonstelling over de vele manieren waarop mensen zoeken naar de waarheid.
Dit lespakket werkt uitsluitend rond deze tentoonstelling en dient om je bezoek voor …
Downloadbaar lesmateriaal -
Aardbevingen en overstromingen: Evaluatie actuabundel
Evaluatie aansluitend bij de bundel Aardbevingen en overstromingen: Actualiteitsbundel.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Aardbevingen en overstromingen: Actualiteitsbundel
Deze bundel gaat over de aardbeving in Marokko en de overstromingen in Libië. Het principe van een aardbeving wordt uitgelegd, er worden linken gelegd naar fake news, klimaatverandering, propaganda en de politiek in Libië.
Een …
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Fake news en sociale media
Werkbundel en begeleidende PowerPoint rond fake news en sociale media. De PowerPoint begint met een instap waarbij leerlingen discussiëren over een mogelijke sanctie wat uiteindelijk Fake News blijkt te zijn. Hierna krijgen ze een reactie te …
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht -
Huis van Erasmus: Lessen burgerschap
Huis van Erasmus, is een groep van vrijwilligers, die het gedachtegoed, de ideeën en idealen van Erasmus voor een vreedzame en verdraagzame samenleving wil uitdragen door een concrete, eigentijdse invulling aan het gedachtegoed van Erasmus te …
WebsiteLeerkracht, Ander -
Nieuwsmakers: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over het nieuws, samen met meer context en concrete lestips.
Van zodra we wakker worden tot we gaan slapen is er nieuws. Maar wat is nieuws eigenlijk? Wanneer is iets nieuwswaardig? Wat doet een …
Video