Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Wapen jezelf tegen nepnieuws: Cursus
Nepnieuws is overal. Voor veel mensen (niet alleen jongeren!) zijn berichten op sociale media inmiddels hun belangrijkste nieuwsbron. Clickbait verleidt ons om dingen te liken of te delen met vrienden, nog voordat we hebben gecheckt of het waar is …
tot
Nascholing of activiteit -
Gezondheidstips op sociale media: Verwerkingsvragen
Verwerkingsopdracht bij twee filmpjes van Uitgeklaard: gezondheidstips op sociale media:
- gezondheidsvideo’s op TikTok;
- tips op sociale media zijn niet altijd te vertrouwen.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht -
Publications et ressources
Een verzameling van Franstalig lesmateriaal van verschillende organisaties rond mediawijsheid geselecteerd door Média Animation, het Waalse equivalent van Mediawijs in Vlaanderen.
WebsiteLeerkracht, Ander -
Mediawijsheid: Webinar
Een mediawijze leerling is een leerling die zich actief, creatief en vooral kritisch en bewust beweegt in een gemediatiseerde samenleving. Dit webinar geeft je, op basis van de resultaten van recent onderzoek, tips en tricks om in jouw klas en ook …
,
Nascholing of activiteit -
Onze Blauwe Knikker
Onze Blauwe Knikker is een gratis verdiepende gids en een leidraad voor leerkrachten en docenten. In de inhoud komt het verband aan bod tussen het menselijk handelen enerzijds en anderzijds de kritieke problemen klimaatverandering, het verlies aan …
Downloadbaar lesmateriaalOrganisatie, firma, vzw -
De Facto: Impact van desinformatie op onderwijs
Op basis van cognitieve wetenschappen voorziet De Facto achtergrondkennis over de werking van ons brein. Wie vinden mensen geloofwaardig? Waarom staan we zeer kritisch tegenover sommige info en aanvaarden we andere info zonder er verder over na te …
WebsiteLeerkracht -
Online vaccinatiewijzer
In dit leerpad reflecteer je over je gevoel bij de vaccinaties en krijg je per stelling een duidelijk antwoord op de meest gehoorde twijfels.
Interactieve oefening (6) -
Snopes: Fact checking information
Wanneer fake news de waarheid verduistert en lezers niet weten wat ze moeten vertrouwen, maakt de feitencontrole en onderzoeksrapportage van Snopes.com de weg vrij voor onderbouwde en gecontextualiseerde analyse.
In het archief vind je een overzicht …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
Infographic: Hoe ontdek je nepnieuws?
De infographic somt 8 tips op waarmee je aan de slag kan gaan om nepnieuws te ontdekken.
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht, ICT-coördinator, … -
Der Postillon: Duitse satirekrant
Der Postillon is een grappige Duitse satirekrant (fake news) waarop zo goed als dagelijks een artikeltje verschijnt.
WebsiteLeerkracht -
My dad predicted Trump in 1985: Geannoteerd artikel
Geannoteerd artikel uit The Guardian i.v.m. Trump en het politieke discours dat hij houdt. Er zijn verwijzingen naar Brave New World en Nineteen Eighty-Four met diverse verwerkingsopdrachten: reading comprehension, intensive reading, grammar, …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
De aprilvissers: Omgaan met fake news
De Aprilvissers is het resultaat van de gelijknamige campagne rond fake news door LINC vzw. Via een collectieve aprilvis/nepnieuwsbericht van 221 Vlaamse bibliotheken, werden mensen naar de website geleid.
Op de website vind je een test om je …
Website (23)