Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Wapen jezelf tegen nepnieuws: Cursus
Nepnieuws is overal. Voor veel mensen (niet alleen jongeren!) zijn berichten op sociale media inmiddels hun belangrijkste nieuwsbron. Clickbait verleidt ons om dingen te liken of te delen met vrienden, nog voordat we hebben gecheckt of het waar is …
tot
Nascholing of activiteit -
Smart-e: Spel over mediawijze thema's
Met Smart-e maak je al spelenderwijs werk van veilige wachtwoorden en leer je bij over catfishing, phishing, online bankieren en nepnieuws. Smart-e bestaat uit vier apps waarin deze digitale thema’s speels aan bod komen. Iedere app is een …
Downloadbaar lesmateriaalICT-coördinator, Administratief personeel -
Gezondheidstips op sociale media: Verwerkingsvragen
Verwerkingsopdracht bij twee filmpjes van Uitgeklaard: gezondheidstips op sociale media:
- gezondheidsvideo’s op TikTok;
- tips op sociale media zijn niet altijd te vertrouwen.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht -
Cybersecurity: Kruiswoordraadsel
Oefen de definities en begrippen rond cybersecurity in dit kruiswoordraadsel.
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator -
Cybersecurity: Begrippen
Gebruik deze BookWidgets om woordenschat rond cybersecurity te begrijpen en in te studeren.
Als je klikt op oefenen, kan je aanduiden of jouw antwoord juist of fout was. Op het einde zie je dan hoeveel woorden je correct had. Je kan de hele …
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator -
Van digibeet naar mediawijs
Waarom doen jongeren aan sexting? Hoe ga je best om met online haatspraak? En wat is een goede nettiquette?
Een boek vol tips & tricks voor leerkrachten, opvoeders, pedagogen, maar ook (groot)ouders.
Fysiek materiaal -
Publications et ressources
Een verzameling van Franstalig lesmateriaal van verschillende organisaties rond mediawijsheid geselecteerd door Média Animation, het Waalse equivalent van Mediawijs in Vlaanderen.
WebsiteLeerkracht, Ander -
Mediawijsheid: Webinar
Een mediawijze leerling is een leerling die zich actief, creatief en vooral kritisch en bewust beweegt in een gemediatiseerde samenleving. Dit webinar geeft je, op basis van de resultaten van recent onderzoek, tips en tricks om in jouw klas en ook …
,
Nascholing of activiteit -
Onze Blauwe Knikker
Onze Blauwe Knikker is een gratis verdiepende gids en een leidraad voor leerkrachten en docenten. In de inhoud komt het verband aan bod tussen het menselijk handelen enerzijds en anderzijds de kritieke problemen klimaatverandering, het verlies aan …
Downloadbaar lesmateriaalOrganisatie, firma, vzw -
Sffrds!: Zelfhulp bij klimaatverandering
Sffrds! is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor onze lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
Deze publicatie legt in eenvoudige …
Fysiek materiaal -
De Facto: Impact van desinformatie op onderwijs
Op basis van cognitieve wetenschappen voorziet De Facto achtergrondkennis over de werking van ons brein. Wie vinden mensen geloofwaardig? Waarom staan we zeer kritisch tegenover sommige info en aanvaarden we andere info zonder er verder over na te …
WebsiteLeerkracht -
Sleutelcompetentie burgerschap: Audiovisueel lesmateriaal
Deze pagina bevat filmpjes en audiofragmenten om te werken rond de sleutelcompetentie burgerschap.
We tonen je voor elke bouwsteen relevante audiovisuele collecties, luisterfragmenten en filmpjes op Het Archief voor Onderwijs, geselecteerd door onze …
Video