Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Bad News: Game over desinformatie
In Bad News kruip je in de huid van een nepnieuwsmaker. Je mag alle schijn van ethiek laten vallen en in plaats daarvan het pad van een echte mediamagnaat zonder geweten volgen. Hou wel een oog op je volgers en geloofwaardigheidsmeters. Aan jou de …
Interactieve oefeningLeerkracht, Ander -
Complottheorieën en fake news: Kate-gate
De pagina zet leerlingen aan het zoeken naar informatie over de intussen berucht foto die Kate Middleton verspreid heeft naar aanleiding van moederdag. De foto bleek gefotoshopt, wat aanleiding gaf voor de meest waanzinnige …
Interactieve oefeningLeerkracht -
DeCheckers: Factchecks verzamelsite
DeCheckers wil mensen helpen in de digitale wereld hun weg te vinden tussen feit en fictie of tussen bewijs en gerucht door kwalitatieve factchecks te bundelen en ontsluiten. Zo stimuleren we onze leerlingen om oog te hebben voor nepnieuws, deep …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
Inoculation Science: Site voor het prebunken van misinformatie
Website van de Universiteit van Cambridge en van Bristol met Engelstalige video's and games met de prebunking techniek. Dit wil zeggen dat, men naar analogie zoals bij een vaccin, mensen immuun maakt voor desinformatie door ze bloot te stellen aan …
WebsiteLeerkracht, Ander -
Nepnieuws: Invulblad bij EDUbox Nepnieuws
Invuldocument bij EDUbox Nepnieuws: Lespakket. De leerlingen doorlopen de EDUbox klassikaal of individueel en vullen ondertussen het document in.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Ik twijfel: Informatievaardigheden versterken bij internetgebruikers
Iktwijfel.be biedt handvaten om zekerheid te brengen in twijfels. Je vindt tips over hoe je online goed kan zoeken, aan wie je raad kan vragen of met wie je kan praten over je twijfels. Zo willen we de vaardigheden van internetgebruikers …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
Aardbevingen en overstromingen: Evaluatie actuabundel
Evaluatie aansluitend bij de bundel Aardbevingen en overstromingen: Actualiteitsbundel.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Cybersecurity: Kruiswoordraadsel
Oefen de definities en begrippen rond cybersecurity in dit kruiswoordraadsel.
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator -
Cybersecurity: Begrippen
Gebruik deze BookWidgets om woordenschat rond cybersecurity te begrijpen en in te studeren.
Als je klikt op oefenen, kan je aanduiden of jouw antwoord juist of fout was. Op het einde zie je dan hoeveel woorden je correct had. Je kan de hele …
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator -
Aardbevingen en overstromingen: Actualiteitsbundel
Deze bundel gaat over de aardbeving in Marokko en de overstromingen in Libië. Het principe van een aardbeving wordt uitgelegd, er worden linken gelegd naar fake news, klimaatverandering, propaganda en de politiek in Libië.
Een …
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Hoe weet je welke informatie op internet juist is: Luistertoets
Leerlingen bekijken een filmpje waarin uitgelegd wordt hoe je kan achterhalen of informatie op internet correct is. Vervolgens beantwoorden ze vragen over het filmpje.
Downloadbaar lesmateriaal (13)Leerkracht -
Fake news en sociale media
Werkbundel en begeleidende PowerPoint rond fake news en sociale media. De PowerPoint begint met een instap waarbij leerlingen discussiëren over een mogelijke sanctie wat uiteindelijk Fake News blijkt te zijn. Hierna krijgen ze een reactie te …
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht