Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Complottheorieën en fake news: Kate-gate
De pagina zet leerlingen aan het zoeken naar informatie over de intussen berucht foto die Kate Middleton verspreid heeft naar aanleiding van moederdag. De foto bleek gefotoshopt, wat aanleiding gaf voor de meest waanzinnige …
Interactieve oefeningLeerkracht -
Nepnieuws: Invulblad bij EDUbox Nepnieuws
Invuldocument bij EDUbox Nepnieuws: Lespakket. De leerlingen doorlopen de EDUbox klassikaal of individueel en vullen ondertussen het document in.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
EDUbox Nepnieuws: Tool groepswerk
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de …
Interactieve oefening -
EDUbox Nepnieuws: Lespakket
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de pdf die …
Downloadbaar lesmateriaal -
EDUbox Nepnieuws: Interactieve videoles
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de …
Interactieve oefening -
Wonderkamer van de WAARHEID: Lespakket
Het GUM biedt een nieuwe tijdelijke tentoonstelling aan: Wonderkamer van de WAARHEID, een tentoonstelling over de vele manieren waarop mensen zoeken naar de waarheid.
Dit lespakket werkt uitsluitend rond deze tentoonstelling en dient om je bezoek voor …
Downloadbaar lesmateriaal -
Wat is de waarheid?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de waarheid, samen met meer context en concrete lestips.
'Wat betekent waarheid?' is een van de grootste filosofische vragen die men zich kan stellen. In deze collectie overlopen we een paar …
Video -
CyberSquad: Hulpwebsite voor en door jongeren
CyberSquad is een community van jongeren. Ze zetten zich in voor een beter en veiliger internet. CyberSquad is ook een hulpwebsite, gemaakt door jongeren voor jongeren. Een plaats van uitwisseling en solidariteit waar je antwoorden en oplossingen …
Website (3)Leerkracht, ICT-coördinator, … -
The Social Dilemma: Luisteroefening
Vragen over de documentaire The Social Dilemma te zien op Netflix.
Oud-werknemers van grote techbedrijven in Silicon Valley klappen in The Social Dilemma uit de school over de socialemediareuzen waar ze ooit voor werkten.
Downloadbaar lesmateriaal (73)Leerkracht -
Omgaan met extremistische online boodschappen: Toolkit
De toolkit bevat elf uitgewerkte lessen met gebruiksklare werkbladen. De eerste les geeft een inleiding in informatieverwerking en automatisch denken, terwijl de tien kernhoofdstukken elk ingaan op een specifieke denkfout of cognitive bias die …
Downloadbaar lesmateriaal (3)Organisatie, firma, vzw -
De waarheid achter complottheorieën: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de waarheid achter complottheorieën, samen met meer context en concrete lestips.
Complottheorieën. Wat houden ze in? Waarom geloven zo veel mensen die vreemde verhalen? En hoe kan …
Video -
EDUbox: Educatief materiaal VRT
EDUbox is een educatief concept van VRT NWS. Het is gebaseerd op de principes van deep learning: een combinatie van lezen, luisteren, kijken, met elkaar in discussie gaan, doen...
Het is een kant-en-klaar-pakket voor de leerkracht. Er kunnen …
Artikel (3)