Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Wonderkamer van de WAARHEID: Lespakket
Het GUM biedt een nieuwe tijdelijke tentoonstelling aan: Wonderkamer van de WAARHEID, een tentoonstelling over de vele manieren waarop mensen zoeken naar de waarheid.
Dit lespakket werkt uitsluitend rond deze tentoonstelling en dient om je bezoek voor …
Downloadbaar lesmateriaal -
Complotdenken: Openingscollege
Openingscollege (2021) van Maarten Boudry over complotdenken.
Geschikt voor een les over complotdenken en fake news, maar kan ook gebruikt worden voor een les over notitie nemen.
VideoLeerkracht -
Omgaan met extremistische online boodschappen: Toolkit
De toolkit bevat elf uitgewerkte lessen met gebruiksklare werkbladen. De eerste les geeft een inleiding in informatieverwerking en automatisch denken, terwijl de tien kernhoofdstukken elk ingaan op een specifieke denkfout of cognitive bias die …
Downloadbaar lesmateriaal (3)Organisatie, firma, vzw -
Online vaccinatiewijzer
In dit leerpad reflecteer je over je gevoel bij de vaccinaties en krijg je per stelling een duidelijk antwoord op de meest gehoorde twijfels.
Interactieve oefening (6) -
Mind over media: Hoe worden we beïnvloed?
Kritisch denken over propaganda en begrijpen wat de doelstellingen ervan zijn, zijn cruciaal voor het burgerschap in de eenentwintigste eeuw. Door de discussie over hedendaagse propaganda aan te gaan, worden we uitgedaagd om na te denken …
Website (3)Systeembeheerder -
Nepnieuws: Waarom laten we ons verleiden?
Waarom laten we ons zo verleiden door nepnieuws? En waarom circuleren er net in onzekere tijden (zoals deze corona-tijden) zoveel geruchten, fake berichten en complottheorieën?
Video (6)