Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
DeCheckers: Factchecks verzamelsite
DeCheckers wil mensen helpen in de digitale wereld hun weg te vinden tussen feit en fictie of tussen bewijs en gerucht door kwalitatieve factchecks te bundelen en ontsluiten. Zo stimuleren we onze leerlingen om oog te hebben voor nepnieuws, deep …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
Smart-e: Spel over mediawijze thema's
Met Smart-e maak je al spelenderwijs werk van veilige wachtwoorden en leer je bij over catfishing, phishing, online bankieren en nepnieuws. Smart-e bestaat uit vier apps waarin deze digitale thema’s speels aan bod komen. Iedere app is een …
Downloadbaar lesmateriaalICT-coördinator, Administratief personeel -
Ik twijfel: Informatievaardigheden versterken bij internetgebruikers
Iktwijfel.be biedt handvaten om zekerheid te brengen in twijfels. Je vindt tips over hoe je online goed kan zoeken, aan wie je raad kan vragen of met wie je kan praten over je twijfels. Zo willen we de vaardigheden van internetgebruikers …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
De Schaal van M: Slim op het internet
De meeste tien- tot twaalfjarigen hebben hun eerste stappen online al een tijdje achter de rug. Maar hoe mediawijs zijn ze? Weten ze wat een veilig wachtwoord is? Herkennen ze de reclame die hun favoriete influencer maakt? Reageren ze op een …
Website -
Hoe weet je welke informatie op internet juist is: Luistertoets
Leerlingen bekijken een filmpje waarin uitgelegd wordt hoe je kan achterhalen of informatie op internet correct is. Vervolgens beantwoorden ze vragen over het filmpje.
Downloadbaar lesmateriaal (14)Leerkracht -
Leerpret: Downloadbaar lesmateriaal
Op deze website vind je heel wat downloadbaar lesmateriaal.
Een greep uit het aanbod:
- klasinrichting in thema marine en filmster;
- verjaardagskalender;
- invulfiches voor boekbesprekingen;
- werkbundels rond taalbeschouwing;
- werkwoorden vervoegen; …
Website (23)Leerkracht -
Mediawijsheid: Presentatie LessonUp
Digitale presentatie bij het werkboek mediawijsheid tweede graad.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Bordspel mediawijsheid: Prowise Presenter
Aan de hand van vragen komen leerlingen meer te weten over mediawijsheid. Leerlingen krijgen o.a. vragen over nepnieuws, phishing, privacy, sterke wachtwoorden ...
Interactieve oefening -
Hit Pause: Tips om desinformatie te herkennen
Deze afspeellijst van YouTube vind je korte video's over het herkennen van verschillende manipulatietactieken die worden gebruikt in video's om verkeerde informatie te verspreiden. Van het gebruik van emotionele taal tot het verzamelen van data.
VideoSysteembeheerder -
Mediawijze lessen: Presentatie
In deze presentatie rond mediawijsheid komen volgende onderwerpen aan bod:
- een veilig wachtwoord,
- beleefd communiceren,
- veilig online,
- nepnieuws,
- online identiteit en sociale media,
- digitale voetafdruk.
In de korte video (schermopname) wordt de …
Downloadbaar lesmateriaal (14)Leerkracht, ICT-coördinator -
Mediawijsheid: Trivial Pursuit
Het doel van dit spel is om leerlingen mediawijzer te maken. Je gebruikt hiervoor het spelbord van Trivial Pursuit (Classic of Familie Editie). In de handleiding vind je terug hoe het spel precies werkt.
Leerlingen krijgen vragen over volgende …
Downloadbaar lesmateriaal (71)Leerkracht -
Media en nepnieuws
In deze les ontdekken leerlingen wat media is. Ze onderzoeken nieuws en mailtjes op hun betrouwbaarheid.
Downloadbaar lesmateriaal (10)Leerkracht