Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Complottheorieën en fake news: Kate-gate
De pagina zet leerlingen aan het zoeken naar informatie over de intussen berucht foto die Kate Middleton verspreid heeft naar aanleiding van moederdag. De foto bleek gefotoshopt, wat aanleiding gaf voor de meest waanzinnige …
Interactieve oefeningLeerkracht -
De Schaal van M: Slim op het internet
De meeste tien- tot twaalfjarigen hebben hun eerste stappen online al een tijdje achter de rug. Maar hoe mediawijs zijn ze? Weten ze wat een veilig wachtwoord is? Herkennen ze de reclame die hun favoriete influencer maakt? Reageren ze op een …
Website -
Wonderkamer van de WAARHEID: Lespakket
Het GUM biedt een nieuwe tijdelijke tentoonstelling aan: Wonderkamer van de WAARHEID, een tentoonstelling over de vele manieren waarop mensen zoeken naar de waarheid.
Dit lespakket werkt uitsluitend rond deze tentoonstelling en dient om je bezoek voor …
Downloadbaar lesmateriaal -
Gezondheidstips op sociale media: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over gezondheidstips op sociale media. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de …
Video -
Kennis aan de ketting: Educatief pakket
Dit educatief dossier werd gemaakt voor leerkrachten die de expo Kennis aan de ketting willen bezoeken, die georganiseerd wordt in de Universiteitsbibliotheek van 6 oktober 2023 tot en met 14 januari 2024. De tentoonstelling maakt deel uit van een …
Downloadbaar lesmateriaal -
Mediawijsheid: Presentatie LessonUp
Digitale presentatie bij het werkboek mediawijsheid tweede graad.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Huis van Erasmus: Lessen burgerschap
Huis van Erasmus, is een groep van vrijwilligers, die het gedachtegoed, de ideeën en idealen van Erasmus voor een vreedzame en verdraagzame samenleving wil uitdragen door een concrete, eigentijdse invulling aan het gedachtegoed van Erasmus te …
WebsiteLeerkracht, Ander -
Nieuwsmakers: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over het nieuws, samen met meer context en concrete lestips.
Van zodra we wakker worden tot we gaan slapen is er nieuws. Maar wat is nieuws eigenlijk? Wanneer is iets nieuwswaardig? Wat doet een …
Video -
Invloed van media: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over mediainvloed, samen met meer context en concrete lestips.
We trachten de mechanismen uit onze (sociale) media bloot te leggen die je beïnvloeden. We kijken naar het effect op …
Video -
Artificiële intelligentie: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over artificiële intelligentie. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de …
Video -
Mediawijze lessen: Presentatie
In deze presentatie rond mediawijsheid komen volgende onderwerpen aan bod:
- een veilig wachtwoord,
- beleefd communiceren,
- veilig online,
- nepnieuws,
- online identiteit en sociale media,
- digitale voetafdruk.
In de korte video (schermopname) wordt de …
Downloadbaar lesmateriaal (14)Leerkracht, ICT-coördinator -
Wat is de waarheid?: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de waarheid, samen met meer context en concrete lestips.
'Wat betekent waarheid?' is een van de grootste filosofische vragen die men zich kan stellen. In deze collectie overlopen we een paar …
Video