Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
DeCheckers: Factchecks verzamelsite
DeCheckers wil mensen helpen in de digitale wereld hun weg te vinden tussen feit en fictie of tussen bewijs en gerucht door kwalitatieve factchecks te bundelen en ontsluiten. Zo stimuleren we onze leerlingen om oog te hebben voor nepnieuws, deep …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
Wapen jezelf tegen nepnieuws: Cursus
Nepnieuws is overal. Voor veel mensen (niet alleen jongeren!) zijn berichten op sociale media inmiddels hun belangrijkste nieuwsbron. Clickbait verleidt ons om dingen te liken of te delen met vrienden, nog voordat we hebben gecheckt of het waar is …
tot
Nascholing of activiteit -
Ik twijfel: Informatievaardigheden versterken bij internetgebruikers
Iktwijfel.be biedt handvaten om zekerheid te brengen in twijfels. Je vindt tips over hoe je online goed kan zoeken, aan wie je raad kan vragen of met wie je kan praten over je twijfels. Zo willen we de vaardigheden van internetgebruikers …
WebsiteLeerkracht, ICT-coördinator -
De Schaal van M: Slim op het internet
De meeste tien- tot twaalfjarigen hebben hun eerste stappen online al een tijdje achter de rug. Maar hoe mediawijs zijn ze? Weten ze wat een veilig wachtwoord is? Herkennen ze de reclame die hun favoriete influencer maakt? Reageren ze op een …
Website -
EDUbox Nepnieuws: Tool groepswerk
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de …
Interactieve oefening -
EDUbox Nepnieuws: Lespakket
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de pdf die …
Downloadbaar lesmateriaal -
EDUbox Nepnieuws: Interactieve videoles
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de …
Interactieve oefening -
Kritisch denken: Een krachtig medicijn tegen onzin
In onze samenleving concurreert waarheid met alternatieve feiten en individuele interpretaties. Worden experten steeds vaker weggezet als verdacht. Wat voel je daarvan in je klas? En hoe krijg je leerlingen met kritisch denken zover om niet alleen …
Artikel -
Mediawijsheid: Presentatie LessonUp
Digitale presentatie bij het werkboek mediawijsheid tweede graad.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Van digibeet naar mediawijs
Waarom doen jongeren aan sexting? Hoe ga je best om met online haatspraak? En wat is een goede nettiquette?
Een boek vol tips & tricks voor leerkrachten, opvoeders, pedagogen, maar ook (groot)ouders.
Fysiek materiaal -
Rebel: Lesmap bij de film
In deze lesmap vind je verschillende ideeën om in de klas aan de slag te gaan rond de film Rebel.
Vastbesloten zijn leven te beteren, vertrekt Kamal vanuit België naar Syrië om oorlogsslachtoffers te helpen. Maar eenmaal …
Downloadbaar lesmateriaal -
Hit Pause: Tips om desinformatie te herkennen
Deze afspeellijst van YouTube vind je korte video's over het herkennen van verschillende manipulatietactieken die worden gebruikt in video's om verkeerde informatie te verspreiden. Van het gebruik van emotionele taal tot het verzamelen van data.
VideoSysteembeheerder